Mbulimi i akullit në Oqeanin Arktik ka rënë në nivelin e dytë më të ulët që nga fillimi i vëzhgimeve satelitore në 1979, thanë të hënën shkencëtarët e qeverisë amerikane.
Deri në këtë muaj, vetëm një herë në 42 vitet e fundit ka mbuluar kafkën e ngrirë të Tokës më pak se 4 milion kilometra katrorë (1.5 milion milje katrorë).
Arktiku mund të përjetojë verën e parë të tij pa akull qysh në vitin 2035, studiuesit raportuan muajin e kaluar në revistën Nature Clima Change.
Por e gjithë ajo shkrirje e borës dhe akullit nuk rrit drejtpërdrejt nivelin e detit, ashtu si shkrirja e kubeve të akullit nuk derdh një gotë ujë, e cila shtron pyetjen e vështirë: Kush kujdeset?
Padyshim që, ky është një lajm i keq për arinjtë polarë, i cili, sipas një studimi të fundit, tashmë janë në rrugën e tyre drejt zhdukjes.
Po, kjo sigurisht do të thotë një transformim i thellë i ekosistemeve detare të rajonit, nga fitoplankton në balena.
Siç rezulton, ka disa arsye për t'u shqetësuar për efektet anësore të tkurrjes së akullit të detit Arktik.
Ndoshta ideja më themelore, thonë shkencëtarët, është se tkurrja e fletëve të akullit nuk janë vetëm një simptomë e ngrohjes globale, por një forcë lëvizëse pas saj.
"Heqja e akullit të detit ekspozon Oqeanin e Errët, i cili krijon një mekanizëm të fuqishëm reagimi," i tha AFP Gjeofizikani Marco Tedesco i Institutit Tokësor të Universitetit Columbia.
Por kur sipërfaqja e pasqyrës u zëvendësua me ujë të errët blu, rreth e njëjta përqindje e energjisë termike të Tokës ishte zhytur.
Ne nuk po flasim për zonën e pullave këtu: ndryshimi midis minimumit mesatar të akullit nga 1979 deri në 1990 dhe pikës më të ulët të regjistruar sot është mbi 3 milion kilometra katrorë - dy herë më shumë se Franca, Gjermania dhe Spanja e kombinuar.
Oqeanet tashmë po thithin 90 përqind të nxehtësisë së tepërt të prodhuar nga gazrat e serrës antropogjene, por kjo vjen me një kosto, duke përfshirë ndryshimet kimike, valët e nxehtësisë detare dhe shkëmbinjtë koralorë që vdesin.
Sistemi kompleks i klimës i Tokës përfshin rrymat e ndërlidhura të oqeanit të drejtuar nga erërat, baticat dhe të ashtuquajturën qarkullimin e termohalinës, të nxitur nga ndryshimet në temperaturë ("ngrohtësi") dhe përqendrimi i kripës ("shëllirë").
Edhe ndryshimet e vogla në rripin e transportuesit të oqeanit (i cili udhëton midis poleve dhe përfshin të tre oqeanet) mund të kenë efekte shkatërruese në klimë.
Për shembull, gati 13,000 vjet më parë, ndërsa Toka kaloi nga një epokë akulli në një periudhë ndërglaciale që lejonte speciet tona të lulëzojnë, temperaturat globale papritmas ranë disa gradë Celsius.
Provat gjeologjike sugjerojnë që një ngadalësim i qarkullimit të termohalinës i shkaktuar nga një fluks masiv dhe i shpejtë i ujërave të ëmbla të ftohta nga Arktiku është pjesërisht për të fajësuar.
"Uji i freskët nga shkrirja e detit dhe akullit të tokës në Greenland prish dhe dobëson rrjedhën e Gjirit," pjesë e një rripi transportues që rrjedh në Oqeanin Atlantik, tha studiuesi Xavier Fettweiss i Universitetit të Liege në Belgjikë.
"Kjo është arsyeja pse Evropa Perëndimore ka një klimë më të butë se Amerika e Veriut në të njëjtën gjerësi."
Fleta e madhe e akullit në tokën në Greenland humbi më shumë se 500 miliardë ton ujë të pastër vitin e kaluar, të gjitha këto u shfaqën në det.
Sasia e rekordit është pjesërisht për shkak të rritjes së temperaturave, të cilat po rriten me dyfishin e normës në Arktik sesa pjesa tjetër e planetit.
"Disa studime kanë treguar se rritja e niveleve të verës Arktik është pjesërisht për shkak të shtrirjes minimale të akullit të detit," i tha Fettwiss AFP.
Sipas një studimi të botuar në revistën Nature në korrik, trajektorja aktuale e ndryshimit të klimës dhe fillimi i një vere pa akull, siç përcaktohet nga paneli ndërqeveritar i KB për panelin e klimës për ndryshimin e klimës, është më pak se 1 milion kilometra katrorë. Deri në fund të shekullit, Arinjtë me të vërtetë do të vdesin nga uria deri në vdekje.
"Ngrohja globale e shkaktuar nga njeriu do të thotë që arinjtë polarë kanë gjithnjë e më pak akull deti gjatë verës," i tha AFP autori kryesor i studimit Stephen Armstrup, Shefi Shkencëtar në Polar Bears International.